TOPUK DİKENİ ve PLANTAR FASİİT
GENEL BİLGİ
Topuk dikeni (topuk mahmuzu da denilir), plantar fasya boyunca ayağın altında meydana gelen kemikli bir çıkıntıdır. Farklı boyutlarda olabilir ama genellikle 1.5 cm’den büyük değildir. Bazen hiçbir bulgu vermeyebilir, röntgen filminde saptanır.
Plantar fasiit, plantar fasyanın topuğa yapıştığı yerde meydana gelen inflamatuar bir sürecin neden olduğu ağrılı bir durumdur. Uzun süre ayakta durma, aşırı kilo, yanlış ayakkabı seçimi inflamasyonu tetikleyen faktörlerdir.
Her iki durum bir biri ile yakından ilişkilidir.
Plantar fasiitin tedaviden bağımsız olarak belirli bir süre içinde kendi kendine geçme ihtimali vardır. Topuk dikeni ise oluştuktan sonra ameliyat gerekmedikçe orada olacaktır. Neyse ki, ameliyat nadiren gereklidir.
TOPUK DİKENİ BULGULARI
Hastalar sabahları yataktan kalkar kalkmaz ilk adım atma ile oluşan ağrıdan, ayağın üstüne basamamak, topukta oluşan şişmeden yakınıyorlar. Ayak altında iğne, diken batması gibi acı verici hiss olabilir. Ağrı gün içinde azalabilir, bazen de aynı şiddette devam eder. Hastalarda eş zamanlı plantar fasiit de olabilir.
NEDENLERİ
Uzun süre ayakta kalma, aşırı kilo, sert zeminde yürüme, travma, yanlış ayakkabı seçimi, parmak arası terlik kullanımı topuk dikeni, plantar fasiit oluşmasına yol açan faktörlerdir.
NASIL TANI KONULUR?
Hastanın hikayesi, fizik muayene ve röntgen vasıtasıyla tanı konulur. Hastaların en önemli şikayeti sabah kalktıktan sonra birkaç adım atınca oluşan ağrıdır. Röntgen filmlerinde ayak tabanında dikensi çıkıntı görülebilir.
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Hastanın ayağında mevcut olan yapısal bozukluk varsa (düz taban, ayağı yere yanlış pozisyonda-içe veya dışa basma ves gibi) buna yönelik önlemler alınmalıdır (özel ayakkabı, terlik kullanımı). Ağızdan ağrı kesici ilaç alımı hastanın ağrısını büyük ölçüde azaltacak, hastanın yaşam kalitesini artıracaktır. Bu tedaviden fayda görmeyen hastalara iğne tedavisi yapılabilir. İğne tedavisi sırasında steroid ve lokal anestezik karışımı topuk dikeni olan kısmına uygulanır. Bir diğer tedavi yöntemi de radyofrekans uygulamasıdır. Özel iğne ile topuk dikeni olan kısımdakı ağrı sinyallerini taşıyan sinirler devre dışı bırakılarak hastanın ağrısı giderilir.